Rijst is een graangewas, dat
door de eeuwen heen voor
veel volkeren als
basisvoedsel heeft gediend
en daarom op veel plaatsen
in de tropen en subtropen
verbouwd wordt.
Het komt in zeer veel
verschillende soorten en
kwaliteiten voor.
Het is een gewas dat op twee
manieren geteeld kan worden,
namelijk op relatief droge
velden en op bevloeide
stukken grond.
Bij de laatste methode gaat het soms om natuurlijk bevloeide akkers,
bijvoorbeeld door water van regen of moerassen, soms om
waterbeheersing door middel
van de aanleg van dijkjes,
geulen, kanaaltjes en
terrassen.
In het geval van bevloeiing
kan meerdere malen per jaar
geoogst worden.
In Oost- en Zuidoost-Azië is
vanouds op grote schaal
rijst op bevloeide terrassen
verbouwd.
Op Java en Bali worden de
terrassen sawah’s genoemd.
Hier profiteert de landbouw ook van het feit dat de doorgaans vulkanische
bodem er zeer vruchtbaar is.
Voedingswaarde van rijst:
Zilvervliesrijst: 1434 kJ, 8
gram eiwit, 2 gram vet
waarvan 1 gram onverzadigd,
72 gram koolhydraten en 8
gram vezels, 1 mg natrium,
250 mg kalium, 12 mg
calcium, 1 mg ijzer en 0,30
mg B1 en 0,07 mg B2.
Witte rijst: 1482 kJ, 7 gram
eiwit, 1 gr vet, 78 gram.
koolhydraten, 2 gr vezels, 2
mg natrium, 100 mg kalium,
10 mg calcium, 0,4 mg ijzer,
0,04 mg B1 en 0,03 mg B2.
Basmati rijst: 1460 kJ, 7,5
gram eiwit, 79 gram
koolhydraten en 1 gram vet.
Dessertrijst: 1472 kJ, 7,5
gram eiwit, 78 gram
koolhydraten, 0,5 gram vet
Bewaar rijst op een donkere,
droge plaats
Gezondheidstipje
Rijstwater en goed
doorgekookte rijst kan ook
goed gebruikt worden als de
maag een beetje van slag is.
De lichte verteerbaarheid
belasten de darmen niet al
te zeer terwijl je toch wat
voedingsstoffen binnenkrijgt.
Rijst bevat magnesium,
fosfor en zink.
Van alle graansoorten bevat
rijst het minste eiwitten.
Gekookte rijst en vooral het
kookvocht zijn bekende
middelen tegen diarree.
Rijstweetjes....
Rijst heb je in vele soorten
en dan ook nog met hele of
gebroken korrel.
Het is aan u om te bepalen
welke u prefereert.
Het bereiden komt ongeveer
op het zelfde neer.
Bedenk dat meer water de
rijst zacht maakt minder
water het tegeneffect.
Er moet net genoeg water
boven de rijst om te garen.
En een hele korrel heeft
iets meer nodig.
Zoals met veel dingen is ook
hier alles afhankelijk van
ervaringen.
Proberen dus.
Afgeleide producten
Rijst en afgeleide producten
behoren tot de belangrijkste
voedingsmiddelen in China.
Men eet bij voorkeur
rondkorrelige of
kortkorrelige rijst.
De rijst moet een beetje
kleverig zijn, omdat hij dan
makkelijk met eetstokjes kan
worden genuttigd.
In ons land zijn er heel wat
soorten rijst verkrijgbaar
die vanuit verschillende
Aziatische landen worden
ingevoerd, maar er zijn ook
Europese soorten.
- Japanse rijst: een
kleefrijst met ronde, korte
korrel.
Na het koken kleeft deze
rijst uiterst goed aan
mekaar en is dan ook zeer
geschikt om sushi te maken.
Te vinden in Oosterse
speciaalzaken.
- Basmatirijst: deze
aromatische Indiase rijst
bestaat in twee soorten:
witte en bruine.
Beide zijn langkorrelig.
Het betreft hier een korrelige rijstsoort.
Basmati wordt vaak gebruikt
in curry's.
- Thaise rijst: wordt ook
jasmijnrijst genoemd. Een
feestelijk moment is al een
voldoende aanleiding om een
culinaire reis te maken naar
het Oosten. Proef van de
heerlijke gerechtjes met
verschillende rijstsoorten.
Langkorrelrijst: wordt
gebruikt voor hartige
bereidingen.
Deze rijst kookt mooi droog
en is niet kleverig.
Daardoor ook geschikt voor
roerbakrecepten.
Zilvervliesrijst: wordt
ook bruine rijst genoemd.
Is rijst waarvan alleen het kaf verwijderd is en niet de buitenste lagen
van de rijstkorrel.
Omdat hij nog altijd het zilvervlies heeft, is deze soort voedzamer dan de
witte rijst.
Rode rijst: bestaat al in
verschillende soorten,
waarvan deze uit de Camargue
wel de bekendste is.
Hij heeft een ovale, middelgrote korrel, bruinrood van kleur.
De smaak is subtiel.
De kooktijd duurt ietsje langer: 30 à 40 min.
Arboriorijst: een
Italiaanse rijstsoort met
grote, ronde korrel, stevig
van beet en ideaal voor
romige risotto's.
Er bestaan ook
rijstcombinaties:
Bepaalde rijstsoorten worden
soms gemengd omwille van hun
aroma. Bijvoorbeeld:
Sian-rijst is een mix van
twee aromatische
rijstsoorten uit Thailand en
rode rijst.
Een tweede soort is de Royal
Asia, een mengeling van
geparfumeerde rijstsoorten
uit Thailand, India en
Pakistan.
Wilde rijst: deze 'Indiaanse'
rijst uit Noord-Amerika is
een watergras.
Hij heeft een lange,
glanzende, donkerbruine
korrel.
De nootachtige smaak laat
zich goed combineren met
wild, gevogelte en schaal-
en schelpdieren...
Dessertrijst en paprijst:
hebben een ronde korrel.
Deze korrels zijn zacht en
hechten zich aan elkaar.
Worden gebruikt voor
desserts, in combinatie met
zuivelproducten.
Gebruik van rijst:
Rijst laat zich goed
combineren met allerhande
groentes en kruiden waardoor
zowel zoete, als pittige, of
kruidige gerechten mogelijk
worden.
Door de snelkookvarianten is het zeer geschikt voor actieve buitenkoks en
de verkrijgbaarheid is bijna
overal ter wereld goed te
noemen.
Alle rijstsoorten kookt u in
een zware pan waarin de
hitte goed wordt verspreid.
Een goed sluitend deksel is
essentieel.
Bij geslepen rijst zit altijd nog stof van het slijpen dat u moet
verwijderen.
Was daarom altijd eerst de
rijst een paar keer tot het
water helder is.
Controleer op voldoende
gaarheid van de rijst.
Onvoldoende gaargekookte
rijst geeft een opgeblazen
gevoel en leidt (bij
langdurige toepassing) tot
het zogenaamde 'rijstbuikje'.