De bagel is zo New Yorks als Central Park en Wall Street.
De laatste jaren echter is het unieke broodje een zegetocht door Amerika begonnen.
Nu zijn bagels overal te krijgen - het is een massaprodukt geworden.
Maar puristen (en ook gewone liefhebbers) houden vol dat de beste bagels nog steeds alleen maar in de Big Apple worden gemaakt

'One of those donuts, please.'
Trots op zoveel kennis van het lokale voedsel, wijst de gezette toerist in de Newyorkse delicatessenzaak op de stapel ronde broodjes met een gat in het midden.
 'One donut for you sir', zegt de verkoper met een gemene grijns.
De toerist snelt naar buiten, de bruine zak met zijn koopwaar stevig in de hand.

Daar, op een straathoek, volgt de kennismaking van Joe Tourist met Newyorks meest fameuze broodje.
 Hij haalt zijn ontbijt uit de zak en voelt meteen aan dat de donuts hier wel behoorlijk zwaar zijn.
Hij zet een hap in het glimmende, harde ronde broodje en constateert dat het net zo stevig smaakt als het oogt - en weinig met een donut heeft te maken.
 Dit is geen zacht en luchtig stukje deeg, maar een taai, grauw ogend broodje dat wel een heel speciale smaak heeft. De toerist heeft de bagel ontdekt.

Zonder bagel (spreek uit: beegel) is een ontbijt in New York niet compleet.
 Op iedere straathoek is wel een delicatessen- zaak te vinden, of gewoon, een ontbijtrestaurant, waar bagels zijn te krijgen.
De echte NewYorker nuttigt zijn bagel meestal dik besmeerd met cream cheese.
 Op zondag is een bagel met lox (gerookte zalm) een traktatie.



Een bagel moet je leren eten.
Je moet wennen aan de smaak en de texture, de bite.
Een goede test om een echte bagel te herkennen biedt ook de spijsvertering.
Ligt de bagel na anderhalf, twee uur nog altijd dwars in de maag, dan heb je een echte bagel gegeten.
De bagel vult met de allure van een spoorbiels.
Hij voldoet tegelijkertijd aan alle eisen van gezond eten.
Geen vet, geen cholesterol, maar wel zo'n 230 calorieën.
Dat dit mooie plaatje vaak ongedaan wordt gemaakt door een forse lading cream cheese op de bagel te smeren, is voor de liefhebber bijzaak.

Twee technische ontwikkelingen keerden de trend en leidden tot het huidige proces van de 'bagelising' van de Verenigde Staten.
De mogelijkheid om voorgebakken bagels diep te vriezen en te vervoeren deed zijn intrede,
En vrijwel gelijktijdig kwam de uitvinding van de bagelmachine,
waarmee kant en klare bagels, met gat en al, machinaal gevormd kunnen worden.
Daarmee verdween een tot dan toe essentieel element van de bagel .......
 Het proces van met de hand vormen van de broodjes -
En werd het mogelijk de bagel als massaprodukt te verkopen, in supermarkten verspreid over grote gebieden.
Veel bakkers die de kosten wilden drukken, hadden zich al eerder gestort op het ontwikkelen van een bagelmachine - zonder succes echter.
De uiteindelijke uitvinder was Dan Thompson,
Zoon van een bagelbakker in Winnipeg, Canada.
De link met Canada is niet zo opmerkelijk, aangezien veel joodse immigranten uit Oost-Europa in de twintigste eeuw naar Canada kwamen.



Afgezien van Bill Clinton uit Arkansas, weten weinig Amerikanen buiten New York hoe een echte bagel smaakt.
En toch is de bagel nu razend populair en bijna overal verkrijgbaar.
In Montana en Texas, in Alabama en Californie, in speciale bagel shops, in delicatessenwinkels en in supermarkten, bij McDonald's en bij Burger King.
Vijftien jaar geleden had maar tien procent van de Amerikanen ooit van de bagel gehoord, nu is dat zeventig procent.
En zoals het gaat met produkten voor de massamarkt: de bagel is er in alle smaken, van bosbessen tot chocolade.
Lang niet iedereen is daar gelukkig mee, en zeker niet de toch al redelijk arrogante Newyorker, die nooit zal aanvaarden dat 'zijn' bagel ook elders te krijgen zou zijn. Misschien heeft hij gelijk. Massamarketing is niet de beste manier om de kwaliteit van een produkt te bewaren.

De ironie is dan ook dat een Newyorker in Californië het risico loopt het omgekeerde mee te maken van de onwetende toerist in New York.
Want als hij Bagel Paradise in Los Angeles binnenloopt, wijst op de stapel en zegt: 'That bagel please', dan loopt hij een gerede kans te vertrekken met iets dat meer heeft van een donut dan van het beroemde broodje dat hij gewend is.
En de verkopers zullen daar niet eens om lachen.
Ze weten niet beter...

 


Met dank aan Maria Schrijver voor de research.