De bagel is zo New Yorks als Central Park en
Wall Street.
De laatste jaren echter is het unieke
broodje een zegetocht door Amerika begonnen.
Nu zijn bagels overal te krijgen - het is
een massaprodukt geworden.
Maar puristen (en ook gewone liefhebbers)
houden vol dat de beste bagels nog steeds
alleen maar in de Big Apple worden gemaakt
'One of those donuts, please.'
Trots op zoveel kennis van het lokale
voedsel, wijst de gezette toerist in de
Newyorkse delicatessenzaak op de stapel
ronde broodjes met een gat in het midden.
'One donut for you sir', zegt de verkoper
met een gemene grijns.
De toerist snelt naar buiten, de bruine zak
met zijn koopwaar stevig in de hand.
Daar, op een straathoek, volgt de
kennismaking van Joe Tourist met Newyorks
meest fameuze broodje.
Hij haalt zijn ontbijt uit de zak en voelt
meteen aan dat de donuts hier wel behoorlijk
zwaar zijn.
Hij zet een hap in het glimmende, harde
ronde broodje en constateert dat het net zo
stevig smaakt als het oogt - en weinig met
een donut heeft te maken.
Dit is geen zacht en luchtig stukje deeg,
maar een taai, grauw ogend broodje dat wel
een heel speciale smaak heeft. De toerist
heeft de bagel ontdekt.
Zonder bagel (spreek uit: beegel) is een
ontbijt in New York niet compleet.
Op iedere straathoek is wel een
delicatessen- zaak te vinden, of gewoon, een
ontbijtrestaurant, waar bagels zijn te
krijgen.
De echte NewYorker nuttigt zijn bagel
meestal dik besmeerd met cream cheese.
Op zondag is een bagel met lox (gerookte
zalm) een traktatie.
Een bagel moet je leren eten.
Je moet wennen aan de smaak en de texture,
de bite.
Een goede test om een echte bagel te
herkennen biedt ook de spijsvertering.
Ligt de bagel na anderhalf, twee uur nog
altijd dwars in de maag, dan heb je een
echte bagel gegeten.
De bagel vult met de allure van een
spoorbiels.
Hij voldoet tegelijkertijd aan alle eisen
van gezond eten.
Geen vet, geen cholesterol,
maar wel zo'n 230 calorieën.
Dat dit mooie
plaatje vaak ongedaan wordt gemaakt door een
forse lading cream cheese op de bagel te
smeren, is voor de liefhebber bijzaak.
Twee technische ontwikkelingen keerden de
trend en leidden tot het huidige proces van
de 'bagelising' van de Verenigde Staten.
De mogelijkheid om voorgebakken bagels diep
te vriezen en te vervoeren deed zijn intrede,
En vrijwel gelijktijdig kwam de uitvinding
van de bagelmachine,
waarmee kant en klare bagels, met gat en al, machinaal gevormd
kunnen worden.
Daarmee verdween een tot dan toe essentieel
element van de bagel .......
Het proces van met de
hand vormen van de broodjes -
En werd het
mogelijk de bagel als massaprodukt te
verkopen, in supermarkten verspreid over
grote gebieden.
Veel bakkers die de kosten wilden drukken,
hadden zich al eerder gestort op het
ontwikkelen van een bagelmachine - zonder
succes echter.
De uiteindelijke uitvinder was Dan Thompson,
Zoon van een bagelbakker in Winnipeg,
Canada.
De link met Canada is niet zo opmerkelijk,
aangezien veel joodse immigranten uit
Oost-Europa in de twintigste eeuw naar
Canada kwamen.
Afgezien van Bill Clinton uit Arkansas,
weten weinig Amerikanen buiten New York hoe
een echte bagel smaakt.
En toch is de bagel nu razend populair en
bijna overal verkrijgbaar.
In Montana en Texas, in Alabama en
Californie, in speciale bagel shops, in
delicatessenwinkels en in supermarkten, bij
McDonald's en bij Burger King.
Vijftien jaar geleden had maar tien procent
van de Amerikanen ooit van de bagel gehoord,
nu is dat zeventig procent.
En zoals het gaat met produkten voor de
massamarkt: de bagel is er in alle smaken,
van bosbessen tot chocolade.
Lang niet iedereen is daar gelukkig mee, en
zeker niet de toch al redelijk arrogante
Newyorker, die nooit zal aanvaarden dat 'zijn'
bagel ook elders te krijgen zou zijn.
Misschien heeft hij gelijk. Massamarketing
is niet de beste manier om de kwaliteit van
een produkt te bewaren.
De ironie is dan ook dat een Newyorker in
Californië het risico loopt het omgekeerde
mee te maken van de onwetende toerist in New
York.
Want als hij Bagel Paradise in Los Angeles
binnenloopt, wijst op de stapel en zegt:
'That bagel please', dan loopt hij een
gerede kans te vertrekken met iets dat meer
heeft van een donut dan van het beroemde
broodje dat hij gewend is.
En de verkopers zullen daar niet eens om
lachen.
Ze weten niet beter...
Met dank aan Maria Schrijver voor de
research.
|