Azijn

Azijn is een levensmiddel dat ontstaat wanneer gegiste producten verzuren door de juiste bacteriën.
Als bijvoorbeeld bij de rijping van wijn lucht in het vat komt
Kan de alcohol worden omgezet in zuur en ontstaat wijnazijn.
Azijn is chemisch gezien een oplossing van 4 tot 15% azijnzuur met geur- en smaakstoffen.

Als 'azijn' minder dan 4% azijnzuur bezit, mag het wettelijk geen azijn worden genoemd.
Dit wordt aangeduid met edik.

Azijn kan op twee manieren worden gemaakt: met behulp van bacteriën en chemisch.

Azijn wordt toegepast als levensmiddel, conserveermiddel en reinigingsmiddel.
Verder zijn er enkele huis-tuin-en-keuken toepassingen.



Culinair
Een bekende toepassing is de combinatie van azijn en olie in dressings voor salades.
De Engelsen doen moutazijn (malt vinegar) puur over hun befaamde fish and chips.

Vroeger werden vooral in de noordelijke landen groenten (augurken, uien) en vruchten (rode bosbessen, pruimen) in puur azijnzuur in Keulse potten ingelegd.
Deze pure azijn maakte de schadelijke micro-organismen in de pot onschadelijk,
maar remde tevens de ontwikkeling van goedaardige bacterieën.
De veel te zure smaak van deze inmaak werd verzacht door er (veel) suiker aan toe te voegen.


Brandnetelsteken
Azijn helpt tegen brandnetelwonden.
Op de brandnetel zitten kleine kalkachtige naaldjes.
Deze zijn gevuld met onder meer mierenzuur en histamine.
Bij het aanraken van de brandnetel prikken de naaldjes door de huid, en breken af.
De histamine zorgt ervoor dat de haarvaatjes verwijden, en het mierenzuur prikt.
Door azijn over de plek te wrijven lost het kalk op, en de andere twee stoffen worden verdund en verliezen hun werkzaamheid. Naast, of in de buurt van brandnetels groeit meestal ook wel zuring, weegbree of hondsdraf, dit heeft een soortgelijk effect als azijn.


Onkruidbestrijding
Azijn kan een prima en goedkoop onkruidbestrijdingsmiddel zijn voor de ecologische landbouw.
Het spuiten van een oplossing van 5-10% azijn in water doodt de onkruiden
vossenstaart en akkerdistel tijdens de eerste twee weken van hun groei.
Akkerdistel, een van de hardnekkigste onkruiden ter wereld,
blijkt bijzonder gevoelig voor azijn: met een 5% concentratie kan de distel voor 100% bestreden worden



Het maken van azijn met kruiden en fruit is niet moeilijk.
De werkwijze is in in het kort samengevat:
Azijn verhitten en met kruiden of fruit naar keuze 2 weken laten trekken.
Daarna de azijn uit het mengsel zeven en opkoken (soms met iets suiker).
Daarna in schone flessen of potten doen (waarin voor de decoratie eventueel wat verse kruiden of fruit gedaan zijn).

Gebruik roestvrij stalen pannen of geemailleerde pannen
Koper word zwart en aluminium word aan getast door de azijn.



Frambozenazijn....

1-1/2 liter (wijn)azijn
500 gram frambozen
1 eetlepel suiker
weckpot

eventueel voor decoratie per fles nog enkele frambozen


Was de frambozen en doe ze in de weckpot.
Breng de azijn in een pan aan de kook en giet die over de frambozen
Sluit de weckpot af (met de deksel of met huishoudfolie en een elastiekje).
Laat de azijn twee weken - zo mogelijk op een zonnige plaats - trekken.
Schud de pot af en toe.

Zet een fijnmazige zeef (of een zeef met een schone doek er in) op een grote pan en giet de inhoud van de weckpot er in.
Druk de frambozen licht aan om het laatste vocht (niet de pulp) er uit te krijgen.
Maak flessen of potten voor de gemaakte azijn schoon en doe in iedere fles of pot desgewenst een paar rijpe frambozen.
Breng de azijn aan de kook, voeg de suiker toe en laat de azijn even goed doorkoken.
Giet de hete azijn in de schone flessen/potten en sluit ze luchtdicht af.

Je kunt ook andere vruchten gebruiken
Kersen of Aardbeien is ook erg lekker



Voor kruidenazijn...

1 1/2 azijn
200 gram verse kruiden (bijvoorbeeld rozemarijn / tijm / salie)
eventueel 3 sjalotjes of een kleine ui

voor mosterdazijn:

3 volle eetlepels mosterdzaadjes

voor dragonazijn:

6 takjes verse dragon (elk 10 centimeter)

Was de kruiden en en doe ze in de weckpot.
Breng de azijn aan de kook en giet die over de kruiden
Sluit de weckpot af.
Laat de azijn - zo mogelijk op een zonnige plaats trekken.
Schud de pot af en toe.

Na twee weken:

Zet een zeef op een grote pan en giet de inhoud van de weckpot er in.
Maak flessen of potten voor de gemaakte azijn schoon en doe in iedere fles of pot desgewenst nieuwe verse kruiden.
Breng de azijn aan de kook, laat de azijn even goed doorkoken en vul de flessen / potten.


Tip...

Maak gebruik van schoon keukengerei, schone potten en nieuwe kurken



Balsamico azijn

Balsamico die de naam aceto balsamico tradizionale verdient moet minstens 12 jaar oud zijn,
maar sommige zijn meer dan 100 jaar oud.
Voor zeer oude Balsamico betaalt men soms honderden euro's voor een half kopje.
Balsamico is sowieso prijzig, omdat er maar 3000 liter per jaar op de markt verschijnt.
Daar staat tegenover dat er slechts zeer weinig Balsamico nodig is om smaak te geven aan een gerecht.
Ook kan men Balsamico kopen die jonger is dan 12 jaar, en daarmee veel goedkoper.

Balsamico kan niet alleen bij pittige, maar ook bij zoete gerechten gebruikt worden.
Bij verse, gekookte of gegrilde groente, vis of vlees,
en in soepen en sauzen geeft het smaak.
Balsamico op aardbeien of frambozen versterkt de smaak van deze vruchten.
Ook wordt het soms in nagerechten gebruikt.
Het wordt afgeraden om met Balsamico te pekelen of er kruiden mee in te maken.
Ook wordt er weinig mee gekookt, omdat veel mensen dit zonde vinden van een dergelijk duur product.
Het verhittingsproces zorgt er wel voor dat de smaak zoeter wordt.
Balsamico in gerechten kan eventueel vervangen worden door sherry-azijn of rode wijnazijn