Azijn
Azijn is een levensmiddel dat
ontstaat wanneer gegiste
producten verzuren door de
juiste bacteriën.
Als bijvoorbeeld bij de rijping
van wijn lucht in het vat komt
Kan de alcohol worden omgezet in
zuur en ontstaat wijnazijn.
Azijn is chemisch gezien een
oplossing van 4 tot 15%
azijnzuur met geur- en
smaakstoffen.
Als 'azijn' minder dan 4%
azijnzuur bezit, mag het
wettelijk geen azijn worden
genoemd.
Dit wordt aangeduid met edik.
Azijn kan op twee manieren
worden gemaakt: met behulp van
bacteriën en chemisch.
Azijn wordt toegepast als
levensmiddel, conserveermiddel
en reinigingsmiddel.
Verder zijn er enkele
huis-tuin-en-keuken toepassingen.
Culinair
Een bekende toepassing is de
combinatie van azijn en olie in
dressings voor salades.
De Engelsen doen moutazijn (malt
vinegar) puur over hun befaamde
fish and chips.
Vroeger werden vooral in de
noordelijke landen groenten (augurken,
uien) en vruchten (rode
bosbessen, pruimen) in puur
azijnzuur in Keulse potten
ingelegd.
Deze pure azijn maakte de
schadelijke micro-organismen in
de pot onschadelijk,
maar remde tevens de
ontwikkeling van goedaardige
bacterieën.
De veel te zure smaak van deze
inmaak werd verzacht door er (veel)
suiker aan toe te voegen.
Brandnetelsteken
Azijn helpt tegen
brandnetelwonden.
Op de brandnetel zitten kleine
kalkachtige naaldjes.
Deze zijn gevuld met onder meer
mierenzuur en histamine.
Bij het aanraken van de
brandnetel prikken de naaldjes
door de huid, en breken af.
De histamine zorgt ervoor dat de
haarvaatjes verwijden, en het
mierenzuur prikt.
Door azijn over de plek te
wrijven lost het kalk op, en de
andere twee stoffen worden
verdund en verliezen hun
werkzaamheid. Naast, of in de
buurt van brandnetels groeit
meestal ook wel zuring, weegbree
of hondsdraf, dit heeft een
soortgelijk effect als azijn.
Onkruidbestrijding
Azijn kan een prima en goedkoop
onkruidbestrijdingsmiddel zijn
voor de ecologische landbouw.
Het spuiten van een oplossing
van 5-10% azijn in water doodt
de onkruiden
vossenstaart en akkerdistel
tijdens de eerste twee weken van
hun groei.
Akkerdistel, een van de
hardnekkigste onkruiden ter
wereld,
blijkt bijzonder gevoelig voor
azijn: met een 5% concentratie
kan de distel voor 100%
bestreden worden
Het maken van azijn met kruiden
en fruit is niet moeilijk.
De werkwijze is in in het kort
samengevat:
Azijn verhitten en met kruiden
of fruit naar keuze 2 weken
laten trekken.
Daarna de azijn uit het mengsel
zeven en opkoken (soms met iets
suiker).
Daarna in schone flessen of
potten doen (waarin voor de
decoratie eventueel wat verse
kruiden of fruit gedaan zijn).
Gebruik roestvrij stalen pannen
of geemailleerde pannen
Koper word zwart en aluminium
word aan getast door de azijn.
Frambozenazijn....
1-1/2 liter (wijn)azijn
500 gram frambozen
1 eetlepel suiker
weckpot
eventueel voor decoratie per
fles nog enkele frambozen
Was de frambozen en doe ze in de
weckpot.
Breng de azijn in een pan aan de
kook en giet die over de
frambozen
Sluit de weckpot af (met de
deksel of met huishoudfolie en
een elastiekje).
Laat de azijn twee weken - zo
mogelijk op een zonnige plaats -
trekken.
Schud de pot af en toe.
Zet een fijnmazige zeef (of een
zeef met een schone doek er in)
op een grote pan en giet de
inhoud van de weckpot er in.
Druk de frambozen licht aan om
het laatste vocht (niet de pulp) er uit te krijgen.
Maak flessen of potten voor de
gemaakte azijn schoon en doe in
iedere fles of pot desgewenst
een paar rijpe frambozen.
Breng de azijn aan de kook, voeg
de suiker toe en laat de azijn
even goed doorkoken.
Giet de hete azijn in de schone
flessen/potten en sluit ze
luchtdicht af.
Je kunt ook andere vruchten
gebruiken
Kersen of Aardbeien is ook erg
lekker
Voor kruidenazijn...
1 1/2 azijn
200 gram verse kruiden (bijvoorbeeld
rozemarijn / tijm / salie)
eventueel 3 sjalotjes of een
kleine ui
voor mosterdazijn:
3 volle eetlepels mosterdzaadjes
voor dragonazijn:
6 takjes verse dragon (elk 10
centimeter)
Was de kruiden en en doe ze in
de weckpot.
Breng de azijn aan de kook en
giet die over de kruiden
Sluit de weckpot af.
Laat de azijn - zo mogelijk op
een zonnige plaats trekken.
Schud de pot af en toe.
Na twee weken:
Zet een zeef op een grote pan en
giet de inhoud van de weckpot er
in.
Maak flessen of potten voor de
gemaakte azijn schoon en doe in
iedere fles of pot desgewenst
nieuwe verse kruiden.
Breng de azijn aan de kook, laat
de azijn even goed doorkoken en
vul de flessen / potten.
Tip...
Maak gebruik van schoon
keukengerei, schone potten en
nieuwe kurken
Balsamico azijn
Balsamico die de naam aceto
balsamico tradizionale verdient
moet minstens 12 jaar oud zijn,
maar sommige zijn meer dan 100
jaar oud.
Voor zeer oude Balsamico betaalt
men soms honderden euro's voor
een half kopje.
Balsamico is sowieso prijzig,
omdat er maar 3000 liter per
jaar op de markt verschijnt.
Daar staat tegenover dat er
slechts zeer weinig Balsamico
nodig is om smaak te geven aan
een gerecht.
Ook kan men Balsamico kopen die
jonger is dan 12 jaar, en
daarmee veel goedkoper.
Balsamico kan niet alleen bij
pittige, maar ook bij zoete
gerechten gebruikt worden.
Bij verse, gekookte of gegrilde
groente, vis of vlees,
en in soepen en sauzen geeft het
smaak.
Balsamico op aardbeien of
frambozen versterkt de smaak van
deze vruchten.
Ook wordt het soms in
nagerechten gebruikt.
Het wordt afgeraden om met
Balsamico te pekelen of er
kruiden mee in te maken.
Ook wordt er weinig mee gekookt,
omdat veel mensen dit zonde
vinden van een dergelijk duur
product.
Het verhittingsproces zorgt er
wel voor dat de smaak zoeter
wordt.
Balsamico in gerechten kan
eventueel vervangen worden door
sherry-azijn of rode wijnazijn
|